Ticaret Bakanlığı, eylül ayı toplantısında tüketicileri yanıltan birçok reklam ve ticari uygulama hakkında kararlar alındığını duyurdu. Açıklamada, dünya genelinde “karanlık ticari tasarımlar” olarak bilinen aldatıcı uygulamaların da ele alındığı belirtildi.
Toplantıda incelenen 144 dosyadan 118’inin mevzuata aykırı bulunduğu ve bu nedenle toplamda 22 milyon 414 bin 861 lira idari para cezası uygulanmasına karar verildiği ifade edildi.
Karanlık ticari tasarımlar, genellikle çevrimiçi kullanıcı arayüzlerinde bulunan ve tüketicileri çıkarlarına en uygun olmayan seçimler yapmaya yönlendiren yanıltıcı, zorlayıcı veya manipüle edici uygulamalar olarak tanımlandı.
“TÜKETİCİLERİ MANİPÜLE EDEN UYGULAMALAR İNCELENDİ”
Bakanlığın da yer aldığı, dünya genelinde 27 tüketiciyi koruma otoritesinin katıldığı Uluslararası Tüketiciyi Koruma ve Uygulama Ağı (ICPEN) tarafından 29 Ocak-2 Şubat 2024 tarihlerinde gerçekleştirilen tarama sonucunda abonelik hizmetlerindeki karanlık ticari tasarımlara yönelik incelemelerin başlatıldığı vurgulandı. Bu toplantıda abonelik hizmetlerine dair çeşitli kararlar alındığı belirtildi.
Açıklamada, tüketicilere önceden seçilmiş abonelik paketleri veya ek hizmetlerin sunulması, “kabul etme” seçeneğinin “reddetme” seçeneğine göre daha fazla vurgulanması gibi manipülatif unsurların değerlendirildiği ifade edildi. Ayrıca, tüketicilerin istedikleri abonelik paketini yükseltmeden satın alma işlemini zorlaştıran arayüz tasarımlarının kullanımı gibi uygulamalar da ele alındı. Şeffaf kriterler olmadan belirli abonelik paketlerinin popüler olduğu yönünde yapılan vurgular ve ücretsiz deneme fırsatları için tüketicilerden ödeme bilgisi istenmesi gibi yanıltıcı ticari yöntemlerin de tüketici iradesini olumsuz etkilediği belirtildi. Bu tür uygulamalarda bulunan firmalara idari yaptırım uygulanacağı kaydedildi.
Reklam Kurulu’nun dijital mecralarda tüketicilerin karşılaştığı aldatıcı ticari tasarımlar üzerine incelemelerinin sürdüğü ifade edildi. Yılın ilk dokuz ayında toplam 1340 dosya hakkında değerlendirmelerde bulunulduğu, aldatıcı reklam veya haksız ticari uygulama olarak tespit edilen 1173 dosya hakkında durdurma cezası ve toplamda 187 milyon 456 bin 473 lira idari para cezası uygulandığı belirtildi.
