Donald Trump’ın ABD’de yeniden başkanlığa seçilmesinin ardından, ülkenin Çin başta olmak üzere Asya ülkeleriyle yaşadığı “çip savaşı”nın daha da alevlenmesi bekleniyor.
Cumhuriyetçi aday Trump’ın seçimleri kazanarak tekrar iktidara gelmesi, ABD’nin teknoloji alanındaki stratejilerini dünya genelinde tartışma konusu haline getirdi. Trump’ın görevi devralmasının ardından, ABD’nin çip endüstrisini çalmakla suçladığı Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulaması öngörülüyor. Trump’ın ilk başkanlık döneminde, dış ticaret açığını kapatmak amacıyla Mart 2018’de Çin’den ithal edilen güneş panelleri ve alüminyuma uygulanan gümrük vergilerinin artırılmasıyla başlayan ABD-Çin ticaret savaşı, kısa bir süre içinde Çin’in önemli teknoloji şirketlerinden Huawei’ye getirilen kısıtlamalarla teknoloji savaşlarına dönüşmüştü.
TRUMP, ÇİN’E GELİŞMİŞ ÇİP ÜRETİMİ İÇİN EKİPMAN GÖNDERİLMESİNİ YASAKLAMIŞTI
Huawei ile başlayan teknoloji ürünleri çekişmesi, Trump’ın ilk döneminde uygulanan çip kısıtlamalarıyla devam etti. Trump, ABD’li şirketlerin Çin’e gelişmiş çip üretimi için ekipman göndermesini kısıtlamış ve birçok Çinli şirkete yasaklar getirmişti. İki ülke arasındaki çip konusundaki çekişmeler, ABD Başkanı Joe Biden döneminde de sürdü. ABD Kongresi’nden geçen “Çip ve Bilim Yasası”, yerli çip üretimini teşvik etmeyi amaçlıyordu. Biden tarafından 2022’de imzalanan bu yasa, yarı iletken sektörünü desteklemek için 52 milyar dolarlık doğrudan finansman sağlamaktadır. Çip Yasası olarak da bilinen bu yasanın yürürlüğe girmesiyle birlikte, Tayvan’ın en büyük ve gelişmiş yarı iletken üreticisi olan Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), ABD Ticaret Bakanlığı’ndan almayı beklediği 7 milyar dolarlık fon ile Arizona’da bir çip üretim merkezi açacağını duyurmuştu.
NVIDIA VE APPLE’IN DA MÜŞTERİSİ OLDUĞU TSMC, ÇİPLERİN YÜZDE 90’INI ÜRETİYOR
Çip üretiminin büyük bir kısmı Doğu Asya’da gerçekleşiyor. Tayvan, Güney Kore ve Japonya, çip üretimi konusunda öne çıkıyor. Ancak çip üretiminde kullanılan ve stratejik öneme sahip galyum ve germanyumun en büyük üreticisi ise Çin. Avrupa endüstri derneği Critical Raw Materials Alliance’a (CRMA) göre, dünya genelinde germanyumun yaklaşık yüzde 60’ı Çin tarafından üretiliyor. CNBC’ye göre ise, dünyada ileri düzeyde gelişmiş çiplerin yüzde 90’ı Tayvanlı TSMC tarafından üretiliyor ve bu şirketin müşterileri arasında ABD’li Nvidia ve Apple gibi büyük firmalar yer alıyor.
“TAYVAN, AMERİKAN ÇİP ENDÜSTRİMİZİ ÇALIYOR”
Trump’ın yeniden iktidara gelmesiyle çip konusundaki atacağı adımlar merakla bekleniyor. Ekim ayında The Joe Rogan Experience podcast programına katılan Trump, Tayvan’ı ABD çip endüstrisini çalmakla suçladı. Trump, ABD’nin Çip Yasası’nı eleştirerek, başkan seçilmesi durumunda Tayvan’dan gelen çiplere gümrük vergisi uygulayacağını belirtti. Programda yaptığı açıklamada, “Bu çip anlaşması o kadar kötü ki, zengin şirketlere burada çip fabrikası kurmaları için milyarlarca dolar veriyoruz ama onlar yine de bize bu iyi şirketleri vermeyecekler.” ifadelerini kullandı.
