Merkez Bankası, son zamanlarda sıkça gündeme gelen konkordato konusuna dair bir analiz yayımladı. Analizde, konkordato taleplerinin parasal sıkılaştırma öncesinde riskli şirketler tarafından yapıldığı ve bu firmaların ekonomideki etkisinin görece düşük olduğu vurgulandı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) “Merkezin Güncesi” blog sayfasında “Konkordato Gelişmelerine Yakından Bir Bakış” başlıklı bir çalışma yayınlandı. Bu çalışma, 2023 yılı içinde gerçekleşen konkordato taleplerinin, parasal sıkılaştırma öncesinde riskli kategorideki ve ekonomideki ağırlığı düşük olan firmalarda yoğunlaştığını ortaya koydu. Analiz, Başdanışman Halil İbrahim Aydın, Uzman Yardımcısı Kadir Gürci ve Yapısal Ekonomik Araştırmalar Genel Müdürü Ünal Seven tarafından hazırlandı.
Analizde, finansal zorluklar yaşayan firmaların faaliyetlerine devam edebilmek için konkordato talebinde bulunabileceği belirtildi. İcra ve İflas Kanunu’ndaki konkordato hükümleri, borçların uzatılması, indirim yapılması veya olası bir iflastan kurtulma amacı taşıyor. Firmaların borçluluk durumu, borç ödeme kapasiteleri ve likidite durumlarının konkordato süreçlerinde belirleyici olduğu ifade edildi.
Konkordato talep eden firmaların genel borçluluk seviyesinin diğer firmalara göre daha yüksek, likidite seviyelerinin ise belirgin şekilde daha düşük olduğu gözlemlendi. Analizde, konkordato firmalarının ticari borçlarının toplam varlıklara oranının yüzde 36, diğer firmalarda ise bu oranın yüzde 11 olduğu belirtildi. Ayrıca, konkordato firmalarının hazır değerlerinin kısa vadeli yükümlülüklerine oranının medyanı yüzde 2 iken, diğer firmalar için bu oran yüzde 8 civarında olduğu kaydedildi.
Sonuçlar, son dönemde konkordato talebinde bulunan firmaların parasal sıkılaştırma öncesinde de finansal sorunlar yaşadığını gösteriyor. 2024 yılında konkordato ilan eden firmaların, parasal sıkılaştırmanın başladığı 2023 yılı haziran ayı itibarıyla yüzde 41’inin temerrüt halinde, yüzde 61’inin yüksek borçlu ve yüzde 26’sının düşük likiditeye sahip olduğu tespit edildi.
Konkordato sürecinin firmaların tedarikçilerine olan ödemelerini erteleme imkanı sağladığına dikkat çekildi. 2024 yılında konkordato talep eden ve geçici mühlet alan firmalar, toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,38’ini, toplam istihdamın yüzde 0,07’sini, toplam satışların yüzde 0,16’sını ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,18’ini oluşturuyor. Konkordato firmalarının tedarikçileri ise toplam nakdi ticari kredi bakiyesinin yüzde 0,23’ünü, toplam istihdamın yüzde 0,12’sini, toplam satışların yüzde 0,21’ini ve toplam yurt dışı satışların yüzde 0,14’ünü temsil ediyor.
