Irak-Türkiye petrol boru hattının yaklaşık iki yıl aradan sonra yeniden faaliyete geçmesi bekleniyor. İlk aşamada, Ceyhan Limanı üzerinden günlük 185 bin varil petrol ihracatı hedefleniyor. Irak Petrol Bakanı Hayyan Abdulgani, Irak Petrol Pazarlama Şirketi (SOMO) aracılığıyla Ceyhan Limanı’ndan petrol ihracatına yeniden başlanacağını duyurdu. Abdulgani, 28 Şubat’ta yaptığı açıklamada, ihracatın başlangıçta günlük 185 bin varil olacağını ve federal bütçede öngörülen kapasiteye ulaşana kadar kademeli olarak artırılacağını belirtti. Böylece, Bağdat ve Erbil yönetimleri arasındaki anlaşmazlık nedeniyle 25 Mart 2023’te durdurulan petrol akışının, yaklaşık iki yıl sonra yeniden başlayabileceği gündeme geldi.
Irak Meclisi, 2 Şubat’ta Irak Kürt Bölgesel Yönetimi’nde (IKBY) faaliyet gösteren uluslararası petrol şirketlerinin üretim maliyetlerini sübvanse etmeye yönelik bütçe yasasında değişiklikleri onaylayarak, bölgede çıkarılan petrolün taşınma maliyetini varil başına 16 dolar olarak belirledi. Bu gelişme, Türkiye’ye petrol ihracatının yeniden başlaması için kritik bir adım olarak değerlendirildi. Abdulgani, 4 Şubat’ta IKBY petrolünün SOMO’ya teslim edileceğini ve ihracatın Ceyhan Limanı üzerinden gerçekleştirilmesi için Türkiye ile gerekli prosedürlerin yürütüldüğünü açıkladı. 17 Şubat’ta ise ihracatın bir hafta içinde yeniden başlayacağını belirtti.
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ile Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani, 26 Şubat’ta yaptıkları telefon görüşmesinde Irak-Türkiye petrol boru hattının yeniden açılması için hızlı bir şekilde çalışılması konusunda mutabakata vardı. IKBY Başkanı Neçirvan Barzani, bölgedeki petrolün Ceyhan Limanı üzerinden yakında yeniden ihraç edilmesini beklediklerini ifade etti. Barzani, sürecin önündeki tek engelin şirketlerin finansmanı gibi teknik meseleler olduğunu belirtti ve ABD’nin bu konuda destekleyici bir rol üstlendiğini vurguladı.
Bağdat ve Erbil yönetimleri arasındaki anlaşmazlık nedeniyle Irak’tan Türkiye’ye petrol ihracatının durması, bölgede yaklaşık 20 milyar dolarlık zarara yol açtı. Türkiye’ye petrol akışının yeniden başlaması durumunda Ankara-Bağdat ilişkilerinin iyileşmesine katkı sağlaması bekleniyor. Washington Arap Körfez Ülkeleri Enstitüsü Misafir Öğretim Üyesi Kate Dourian, IKBY bölgesinde faaliyet gösteren yabancı şirketlerin petrolü SOMO’ya devretmeyi istemeyebileceğini belirtti. Dourian, ihracatın yeniden başlaması durumunda küresel arz dengelerinin fazla etkilenmeyeceğini ifade etti.
