Diyarbakır’da soya ekim alanı, devlet desteğiyle bir yılda 9 bin dekardan 33 bin dekara çıkarıldı. Türkiye’nin önemli tarımsal üretim merkezlerinden biri olan Diyarbakır’da, Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından çiftçilerin gelir seviyesini artırmak ve ürün çeşitliliğini sağlamak amacıyla yaklaşık 6 yıl önce soya ekimine yönelik denemeler başlatıldı. Farklı iklim ve toprak koşullarında yapılan denemeler olumlu sonuçlar verince, çiftçilere soya ekimi önerildi.
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın 2024 yılı “Tarım Arazilerinin Kullanımının Etkinleştirilmesi Projesi” (TAKEP) kapsamında, Diyarbakır’da “2. Ürün Soya Üretiminin Geliştirilmesi ve Yaygınlaştırılması Projesi” hazırlandı. Bu proje çerçevesinde bu yıl çiftçilere yüzde 75 hibeyle 127 ton sertifikalı soya tohumu dağıtıldı.
Tarım ve Orman İl Müdürü Mustafa Ertan Atalar, Diyarbakır’ın tarımsal potansiyelinin yüksek olduğunu belirterek, ilde yaklaşık 7 milyon dekar alanda tarımsal faaliyetlerin sürdüğünü ifade etti. Hububat, bakliyat, pamuk ve mısır gibi ana ürünlerin ardından soya üretimini yaygınlaştırma çalışmalarının devam ettiğini vurguladı. Atalar, TAKE Projesi kapsamında 12 bin 500 dekar alana yetecek kadar soya tohumunun çiftçilere dağıtıldığını ve bu yıl birinci ürün olarak mayıs ayında, ikinci ürün olarak ise haziran ayında ekim yapıldığını açıkladı.
Soya bitkisinin yağ sanayisinde önemli bir yer tuttuğunu ve yağ alımından sonra kalan posanın yüksek protein içeriği nedeniyle kanatlı hayvan yemi için değerli bir kaynak olduğunu belirten Atalar, soyanın toprağın verimliliğini artırdığını ve gübre maliyetlerini düşürdüğünü ifade etti. Soya ekiminin hem sulu tarımda hem de ikinci ürün olarak yapıldığını dile getiren Atalar, bu sayede toprağın yıpranmasının önüne geçileceğini vurguladı.
Atalar, 2023 yılında Diyarbakır’da 9 bin dekar alanda soya tarımı yapılırken, bu yıl bu rakamın 33 bin dekara ulaştığını belirtti. Uygulanan projelerle ekim alanının üç katından fazla arttığını ve bunun çiftçiler tarafından giderek daha fazla benimsendiğini söyledi. Soya üretiminin ülke için stratejik bir öneme sahip olduğunu ifade eden Atalar, bu ürünü ilde ana ürünlerden biri haline getirmeyi hedeflediklerini belirtti.
Merkez Kayapınar ilçesi Çölgüzeli Mahallesi’nde çiftçilik yapan Ekrem Büküm, 300 dekar arazisinde buğday, arpa, mısır ve pamuk yetiştirdiğini, bu yıl 150 dekar alanda ikinci ürün olarak soya ekimi yaptığını söyledi. Büküm, soyanın girdi maliyetinin diğer ürünlere göre daha düşük olduğunu ve devlet destekli tohum kullanmanın çiftçilere fayda sağladığını belirtti. Geçen yıl dekardan ortalama 300 kilogram verim aldığını, bu yıl ise bu rakamın 400 kilograma çıktığını ifade ederek, soya üretimini diğer çiftçilere de önerdi.